Tim naučnika predvođen Oktavijom Krompton sa univerziteta Berkli objavio je prošlog meseca opsežno istraživanje o uticaju krčenja tropskih šuma na lokalnu klimu. U svojoj analizi koja je objavljena u naučnom časopisu Environmental Research Letters došli su do dokaza da se na mestima deforestacije beleži jasan porast prosečne temperature, a da se efekat zagrevanja može osetiti i kilometrima dalje od mesta seče drveća.
U tropskim zemljama poput Indonezije, Konga i Brazila ubrzano krčenje šuma je u značanjoj meri doprinelo povećanju prosečne temperature. U periodu od 1950. do 2010. ovaj uticaj se na pojedinim lokacijma procenjuje čak i na oko 75 procenata ukupnog porasta prosečne temperature. U Jugoistočnoj Aziji, gde je deforestacija posebno uzela maha, prema procenama se izgubi oko 1,2 procenata šume godišnje.
U novoj studiji tim Oktavije Kropton je uz pomoć satelitskih podataka ispitao efekat krčenja šuma sa područija Indonezije, Malezije i Papue Nove Gvineje na lokalnu klimu. Rezultati su pokazali da potpuno krčenje šume na mestu uništene površine može podići prosečnu temperaturu i do 4,5 °C. Ova brojka varira u zavisnosti od posečene površine ili načina proređivanja stabala, ali bilo da se radi o potpunom ili delimičnom sečenju stabala efekti na temperaturne promene su merljivi.
U nastavku analize podataka istaživači su bili u mogućnosti da odrede koliko daleko se efekat uništenog dela šume može osetiti u netaknutoj okolini. Efekat je bio merljiv i do 6 km od mesta na kojem su stabla posečena. To pokazuje da bi krčenje šume moglo da ima posledice po osetljiviju životnu sredinu, obližnje njive ili naselja u kojima ljudi žive.
Više od 40 procenata svetske populacije naseljava tropski pojas koji karakterišu visoke prosečne temperature i vlažnost vazduha. U ovakvim klimatskim uslovima povećavanje temperaturnih ekstrema usled globalnog zagrevanja može imati negativne posledice na zdravlje ljudi, a krčenje šuma bi samo doprinelo tim posledicama.
Značajan korak za očuvanje šuma napravljen je na poslednjoj Konferenciji o klimatskim promenama u Glazgovu, kada je 110 nacija, koje poseduju 85 posto svetskih šuma, potpisalo deklaraciju u kojoj su se obavezale da će prekinuti i okrenuti trend deforestacije do 2030.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Šume su nam važne i zato što upijaju velike količine ugljen-dioksida, zbog čega je njihova konzervacija bitna u borbi protiv klimatskih promena. Osim toga, njihovo uništavanje oslobađa ogromne količine ugljen-dioksida nazad u atmosferu. Procenjuje se da deforestacija uzrokuje i do 10 procenata ukupne svetske emisije gasova sa efektom staklene bašte.
Očuvanje ili obnova šuma nije tako jednostavan zadatak kako se isprva može činiti. Čak ni u razvijenim zemljama interesi rudarske, drvne i poljoprivredne industrije ugrožavaju napore za konzervaciju šuma. U zemljama u razvoju ovaj sukob je još izraženiji, ali jasno je da se očuvanje šuma mora postaviti na viši nivo, kao i da je potrebno raditi na povećanju njihove površine.
