Foto: Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (DZPPS) / Damir Trnovac
Specijalni rezervat prirode Obedska bara odnedavno je bogatiji za 19 novih stanovnika. U pitanju su bivoli – i to devet ženki, jedan mužjak i devet teladi. Životinje će pomoći u obnovi staništa, ali i omogućiti povratak iščezlih biljnih i životinjskih vrsta na ovu teritoriju.
Kako je to uopšte moguće?
Svojom ispašom i kretanjem bivoli doprinose kontroli vegetacije sprečavajući širenje invazivnih biljaka, ali i stvaraju mozaik staništa koja postaju utočišta za mnoge insekte, vodozemce, ribe i ptice – i to najčešće one ugrožene, retke i zaštićene. Njihovo prisustvo obogaćuje tlo hranljivim materijama i poboljšava njegovu prozračnost i navodnjavanje.
Ovakva ključna uloga bivola u očuvanju vodenih i vlažnih staništa već je primećena širom Evrope. Po ugledu na pozitivna iskustva i brze rezultate postignute u susednim zemaljama, odlučeno je da se ista praksa primeni u Srbiji.
„Na ovom području postoji veliki broj ugroženih vrsta koje bismo voleli da vratimo, a njihov povratak će biti moguć upravo vrednim radom naših bivolica i bivola”, izjavio je Milan Ružić, izvršni direktor Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (DZPPS), i istakao da ornitolozi prate brojnost ptica na Obedskoj bari na mesečnom nivou kako bi se ustanovilo koliki je zapravo značaj prisustva bivola.
Akcija je deo projekta „Revitalizacija vodenih i vlažnih staništa u SRP Obedska bara” koji DZPPS sprovodi u saradnji sa Javnim preduzećem Vojvodinašume, a uz podršku Evropske unije.
„Prisustvo bivola ne samo da vraća prirodnu dinamiku staništa, već i podržava razvoj turizma zasnovanog na prirodi”, kazao je direktor Vojvodinašuma Roland Kokai. „Stoga, kao spoj istorije, kulture i ekologije, bivoli su nezamenljivi saveznici u očuvanju jednog od najstarijih specijalnih rezervata prirode u svetu.”
Bivoli su krupni papkari. Od krava se razlikuju po kompletno crno obojenom telu sa akcentima braon boje i sivim rogovima povijenim ka zadnjem delu tela, a koje imaju i ženke i mužjaci.
Iako samostalna, grla na Obedskoj bari nisu potpuno divlja, saopštio je DZPPS. Ona dolaze sa gazdinstva iz sela Knićanin kod Zrenjanina.
Brigu o bivolima na Obedskoj bari vodi stočar, a bivoli su ograđeni specijalnom ogradom koja će vremenom biti pomerana. U zimskom periodu, kao i noću, ukoliko to požele, bivoli će utočište naći u štali napravljenoj specijalno za njih.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Obedska bara nalazi se u jugoistočnom Sremu, svega 40 kilometara zapadno od Beograda. Nastala je pre čak šest hiljada godina, kada je reka Sava promenila svoj dotadašnji tok, a danas je česta destinacija na školskim ekskurzijama.
Prvi status zaštićenog područja Obedska bara dobila je davne 1874. godine – samo dve godine nakon proglašenja prvog nacionalnog parka na svetu, Jeloustoun u Americi. Tako se, globalno gledano, svrstava među rezervate prirode sa najdužim stažom.
Vlažna staništa veoma su bitni pružaoci različitih ekosistemskih usluga, između ostalog i pri ublažavanju razornosti poplava i u skladištenju uglenika, ali Obedska bara je među retkima koja su „preživela” urbanizaciju, širenje poljoprivrede i druge izazove u Srbiji.
Mi danas imamo tek 10% nekadašnjih vlažnih staništa. Ova koja su nam preostala bez sumnje treba da sačuvamo, a to donosi višestruke koristi kako za prirodu, tako i za društvo.
