Međunarodni tim istraživača predvođenih Džejnom Liju sa Univerziteta u Torontu prikupio je dokaze koji pokazuju da se granica troposfere, atmosferskog sloja najbližeg zemlji, tokom poslednjih decenija u kontinuitetu pomera ka višim nadmorskim visinama primarno zbog klimatskih promena. U svom radu, objavljenom u naučnom časopisu Science Advances, autori navode da su njihovi podaci prikupljeni uz pomoć meteorološkog balona i GPS satelita tokom perioda od 40 godina.
Troposfera je najniži sloj atmosfere koji nam omogućava disanje i u kojem se odigravaju sva vremenska dešavanja. Na njenoj gornjoj granici, na visini od oko 18 km, nalazi se tanak sloj tropopauze, sloja koji razdvaja troposferu i stratosferu.
Visina tropopauze varira tokom godine usled sezonskih varijacija u temperaturi vazduha. Topliji vazduh utiče na širenje troposfere, što pomera tropopauzu naviše, dok je suprotno tome hladnije vreme pomera naniže. Zbog toga je tropopauza osetljivi pokazatelj klimatskih promena. Ranija merenja ukazivala su na to da se ova granica u proseku neprekidno pomera ka višoj nadmorskoj visini, međutim uticaji drugih faktora nisu bili jasno razdvojeni od uticaja globalnog zagrevanja.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Novo istraživanje međunarodnog tima istraživača obuhvata podatake prikupljene u periodu od 1980. do 2020. na osnovu merenja meteoroloških balona iznad Zemljine severne hemisfere i GPS satelita. Tim predvođen Džejnom Liju uzeo je u razmatranje efekte globalnog zagrevanja, ali i drugih prirodnih faktora koji su tokom poslednjih decenija imali uticaja na temperaturu troposfere i stratosfere. Rezultati pokazuju da je stalan prosečan rast visine tropopauze od 50 do 60 m tokom svake decenije uzrokovan antropogenim povećanjem prosečne globalne temperature.
Studija koju je sproveo tim predvođen Džejnom Liju pokazuje da se je gornja granica troposfere porasla u proseku oko 200 metara tokom 40 godina. Iako se sve vremenske prilike odigravaju u troposferi malo je verovatno da će ovakve promene imati velike efekte na klimu, ali je pomeranje atmosferskog sloja još jedan jasan pokazetelj klimatskih promena i promena na planeti koje nastaju pod uticajem čoveka.
