Emisije gasova sa efektom staklene bašte iz Sjedinjenih Američkih Država nanele su ostatku sveta ekonomske gubitke od preko 1,9 hiljada milijardi dolara od 1990. godine, pokazuje prva studija koja je kvantifikovala učešće pojedinačnih nacija u finansijskoj šteti nastaloj zbog klimatskih promena.
Istraživanje su sproveli naučnici sa američkog Univerziteta Darmut za period od 1990. do 2014. Oni su ustanovili vezu kumulativnih nacionalnih štetnih emisija sa gubicima i dobicima u bruto domaćem proizvodu iz ukupno 143 nacije za koje su dostupni podaci. Rezultati su objavljeni u naučnom časopisu Climatic Change.
„Gasovi sa efektom staklene bašte koji se emituju u jednoj zemlji izazivaju zagrevanje u drugoj, a to zagrevanje može da uspori ekonomski rast”, objasnio je jedan od autora Džastin Menkin. „Ovo istraživanje pruža pravno upotrebljive procene finansijske štete koju su pojedine nacije pretrpele zbog aktivnosti drugih nacija koje su menjale klimu.”
Sjedinjene Američke Države su najveći istorijski krivac za klimatsku krizu. Ogromne količine gasova koji zagrevaju planetu, oslobođene zarad američkog privrednog razvoja, štetile su drugim državama kroz suše, propale žetve, smanjenu produktivnost radnika i slično. Na najozbiljnijem udaru su se našle siromašne države.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Za Sjedinjenim Američkim Državama sledi Kina koja je trenutno najveći svetski emiter – ona je prouzrokovala gubitke od oko 1,8 hiljada milijardi dolara. Zatim su tu Indija, Rusija i Brazil čiji pojedinačni doprinos u posmatranom periodu premašuje 500 milijardi dolara.
Doprinoseći globalnom zagrevanju, pet prvoplasiranih zemalja su u prethodnih tridesetak godina globalnu ekonomiju oštetile za 6 hiljada milijardi dolara što je 11% godišnjeg bruto domaćeg proizvoda na globalnom nivou.
Saznanja istraživanja još jednom razotkrivaju klimatsku nepravdu – deset najvećih emitera odgovorno je za dve trećine štete širom sveta. Najveće gubitke trpe toplije zemlje sa ispodprosečnim primanjima smeštene pretežno u tropima i na globalnom jugu, dok su na najvećem dobitku hladnije i bogatije države iz srednjih geografskih širina i sa severa.
„Bez obzira na proračune toplija područja su se zagrejala i zbog toga izgubila prihode, dok su se hladnije zemlje zagrejale i na osnovu toga uživale u ekonomskoj dobiti. Odgovornost za zagrevanje prvenstveno počiva na nekolicini velikih emitera, a ovo zagrevanje je rezultovalo bogaćenjem nekoliko bogatih država na račun najsiromašnijih ljudi na svetu”, zaključio je Menkin.
