Nadaleko su poznate koristi života međ’ zelenilom za naše fizičko i mentalno zdravlje, a u nekim zemljama priroda se čak shvata (i propisuje) kao lek. Nedavno objavljeno istraživanje donosi sveže perspektive i potpuniju sliku pozitivnih zdravstvenih efekata parkova, drveća i zelenih površina.
Naime, kako je otkrio tim istraživača iz Ujedinjenog Kraljevstva, Kanade i Sjedinjenih Američkih Država, stanovnici zelenijih kvartova imaju duže telomere, odnosno delove hromozoma koji se povezuju sa dugovečnošću. Samim tim, njihove ćelije sporije stare i oni su biološki mlađi.
Telomere su zapravo ponavljajući delovi DNK koji se nalaze na krajevima hromozoma. One liče na čvorove koji, poput plastičnih zaštitnih poklopaca na pertlama, sprečavaju molekule da se „razlistaju”. Što su telomere duže, to ćelija više puta može da se replicira. Sa svakom deobom ćelije, dolazi do skraćivanja telomernih krajevi. Kada postanu toliko kratki da ćelija više ne može da se deli, ona odumire.
„Ovo znači da su telomere bitan pokazatelj naše biološke starosti, i istrošenosti naših ćelija”, kazao je Skot Ogltri, jedan od autora studije i predavač na Univerzitetu u Edinburgu.
Zajedno sa svojim kolegama, Ogltri je proračunao da zelene površine mogu da smanje biološku starost osobe, u proseku, za između 2,2 i 2,6 godina.
Naučnici su proučavali podatke o 7.827 pojedinaca iz američke nacionalne baze u periodu od 1999. do 2002. Zanimalo ih je u kojoj meri je ozelenjeno njihovo naselje i u kakvoj je to vezi sa dužinom telomera.
„Otkrili smo da, što su ljudi imali više zelenih prostora u svom komšiluku, njihove telomere bile duže”, istakao je Eron Hip sa Univerziteta u Severnoj Karolini. „To je bilo tačno bez obzira na njihovu rasu, ekonomski status, da li piju ili puše, i slično.”
Mnogi faktori mogu da doprinesu propadanju telomera, a među njima je i stres. Postoji više načina na koji biljke ublažavaju nivoe stresa, npr. tako što tokom toplotnih talasa „hlade” svoje okruženje i čine temperature prijatnijim. Vegetacija takođe smanjuje zagađenje vazduha i buku.
Zelenilo takođe podstiče stanovništvo na fizičku aktivnost i međusobnu socijalnu interakciju. Povrh toga, inicijativa „Svi u park”, zahvaljujući kojoj 93% stanovnika kolumbijskog grada Barankilje živi na najviše 8 minuta hoda do najbliže zelene površine, pokazala je da zeleni prostori mogu da dovedu do smanjenog rizika od kriminala.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Nažalost, ni priroda nije svemoćna i shodno tome, njena moćna svojstva su ograničenog kapaciteta.
Kada su istraživači uračunali druge negativne uticaje kao što je zagađenje vazduha, pozitivni efekti vegetacije su nestali.
