Svake godine čovečanstvo baci oko jedne trećine hrane koju proizvede, odnosno 1,3 milijarde tona, pokazuju podaci Ujedinjenih nacija. Dok trunu na deponijama, bačeni ostaci naših obroka doprinose emisijama gasova sa efektom staklene bašte i produbljuju problem klimatskih promena.
Međutim, njihov negativan uticaj kreće još ranije.
Autori studije, objavljene u časopisu Nature Food, analizirali su negativan uticaj gubitka i bacanja hrane od trenutka berbe ili proizvodnje namirnica. Zatim sledi skladištenje, transport, trgovina, veleprodaja ili maloprodaja i konačno potrošnja.
Naučnici su proračunali su da se tokom 2017. godine, u toku celog životnog ciklusa proizvoda, zbog gubitka i bacanja hrane oslobodilo čak 9,3 milijardi tona ekvivalenta ugljen-dioksida. To je jednako polovini emisija gasova sa efektom staklene bašte iz prehrambenog sistema, koji u štetnim emisijama, globalno gledano, ima udeo od jedne trećine.
No, nemarno odbacivanje hrane nije kritično samo iz perspektive klimatskih promena. Tokom 2021. više od 800 miliona ljudi suočavalo se sa problemom gladi. To je skoro 10% svetskog stanovništva.
Kako navodi britanski medij specijalizovan za klimatske promene Carbon Brief, analiza se oslanja na podatke Organizacije Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu (FAO) koji pokrivaju 164 zemlje i regiona u periodu od 2001. do 2017. Istraživači su proučavali gubitak i bacanje ukupno 54 različite prehrambene robe grupisane u četiri kategorije: žitarice i mahunarke, meso i mesni proizvodi, korenovi biljaka i uljarice i voće i povrće.
Rezultati daju uvide u štetne emisije različitih lanaca snabdevanja, kao i praksi upravljanja otpadom, i to pristupom koji se naziva od-kolevke-do-groba (cradle-to-grave), a pokriva čitav životni ciklus proizvoda, od berbe ili proizvodnje do deponovanja.
Lokacija, socioekonomske različitosti i drugi faktori igraju određenu ulogu u nivou štetnih emisija iz otpada širom sveta. Primera radi, razvijene zemlje poseduju naprednije tehnologije koje mogu da smanje štetan uticaj, dok u zemljama u razvoju namirnice mogu da se pokvare i pre nego što stignu do potrošača u nedostatku rashladnih uređaja.
Prema naučnim proračunima, Kina, Indija, Sjedinjene Američke Države i Brazil, zajednički, proizvode 44% globalnih emisija vezanih za lanac snabdevanja i 38% globalnih emisija u sektoru upravljanja otpadom.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Istraživanje je tu da nas podseti da hrana koju bacamo ostavlja veliki trag po našu planetu, te da na tom polju treba odgovornije da se ponašamo.
Eksperti ističu da ovo može da se postigne tako što će se prepoloviti otpad od hrane i jedenje mesa, ali i uz neka postojeća tehnološka rešenja kao što su anaerobna digestija i kompostiranje. Savetuje se i uvođenje nalepnica o karbonskom otisku proizvoda.
Trenutno samo 21 zemlja, u sklopu svojih Nacionalno utvrđenih doprinosa, pominje smanjenje gubitka i/ili bacanja hrane. A možda novi nalazi posluže kao podsticaj nekim vladama da krenu njihovim stopama.
