Svi ljudi doprinose zagrevanju naše planete, ali ne jednakim intenzitetom. Studija, koja je nedavno objavljena u naučnom časopisu Nature Sustainability, razotriva prave razmere te nejednakosti. Naime, za četvrtinu porasta svetskih emisija gasova sa efektom staklene bašte u periodu od 1990. do 2019. godine odgovoran je tek 1% populacije.
Prosečne emisije po glavi stanovnika na globalnom nivou su u 2019. godini iznosile 6 tona ekvivalenta ugljen-dioksida. Kako bi zauzdavanje porasta srednje globalne temperature ispod 1,5 °C bilo verovatnije, neophodno je da one, pre nego što sredinom veka padnu na nulu, budu preko 3 puta manje (1,9 tona) – to je ekvivalentno povratnom avionskom putovanju ekonomskom klasom između Londona i Njujorka, navodi Lukas Šonsel sa Pariske škole ekonomije u svom naučnom radu.
Između različitih regiona i slojeva društva javlja se ogroman jaz: stanovnik podsaharske Afrike u proseku je tokom godine proizveo 1,6 tona ekvivalenta ugljen-dioksida, a prosečan stanovnik Severne Amerike oko 10 puta više – povrh toga, 10% najvećih emitera sa tog područja oslobodilo je 70 tona ekvivalenta ugljen-dioksida per capita.
U istraživanju se, pre svega, proučava porast emisija po glavi stanovnika u protekle tri decenije: one su skočile za preko 2%, ali odgovornost za taj trend je takođe nejednako podeljena.
Štetne emisije 0,01% najvećih krivaca za klimatske promene povećale su se za 80% per capita. Sa druge strane kod društvenih grupa sa niskim i srednjim primanjima u bogatim državama zabeležen je pad štetnih emisija po glavi stanovnika za između 5 i 15%.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Nasuprot situaciji tokom devedesetih godina prošlog veka kada su se najveće razlike u pojedinačnom učešću u problemu javljale među zemljama, preko polovine globalne nejednakosti (63%) u individualnim emisijama sada potiče od razlikovanja između malih i velikih emitera u nacionalnim granicama.
Nalazi analize baziraju se na podacima iz 174 države. Proračuni pojedinačnih karbonskih otisaka obuhvataju tri komponente: privatnu potrošnju osobe, troškove vlade zemlje u kojoj živi i investicije.
Štetne emisije najvećih emitera pretežno su produkt njihovih ulaganja zbog čega autor ističe neophodnost razvijanja sistema koji će nadzirati napredak ljudi ka održivijim životnim stilovima.
Update: Naslov i podaci u tekstu su ažurirani 4. oktobra 2022. kako bi se ispravila tvrdnja da je 1% stanovništva odgovoran za četvrtinu štetnih emisija. Odgovornost se zapravo odnosi na četvrtinu porasta štetnih emisija u proučavanom periodu. Specijalizovani medij za klimatske promene, Carbon Brief, obavestio je autora studije o promenama u svom članku pre nego što je izmenjena konstrukcija u njegovom radu.
