Klimatske promene širom sveta podižu živu u termometru, a sudeći prema nalazima studije, paralelno ubrzavaju i starenje našeg organizma.
Naime, kako su otkrili istraživači sa Univerziteta u Južnoj Kaliforniji, starija populacija koja je izložena vrućinama kroz duži vremenski period u jednoj godini pokazuje znake ubrzanog biološkog starenja.
Ali pre nego što zaronimo u konkretne podatke, hajde da napravimo razlikovanje između hronološke i biološke starosti.
Hronološka starost predstavlja brojku koju ćemo reći kada nas neko pita koliko imamo godina. Dok je sa druge strane biološka starost zapravo – naša starost na ćelijskom i molekularnom nivou.
Upravo ta biološka starost veća je i preko godinu dana kod starijih osoba iz toplijih klima.
Istraživači su proračunali da su ćelije bake ili deke iz Finiksa u Arizoni, gde temperatura ide preko 32 °C tokom najmanje jedne polovine godine, i do 14 meseci starije u poređenju sa ćelijama njihovih vršnjaka koji dožive manje od deset toplih dana godišnje.
Ali i dalje od toga… Kako se naglašava, uticaj hronične izloženosti vrućinama na starenje ćelija ekvivalentan je pušenju.
Ovim istraživanjem obuhvaćeno je preko 3.600 osoba starijih od 56 godina iz različitih delova Sjedinjenih Američkih Država (SAD).
Naučnici su analizirali uzorke krvi prikupljene u periodu od 2010. do 2016. godine. Biološku starost učesnika merili su posebnim naučnim alatom, tzv. epigenetskim satom koji prati promene u DNK.
Kada su dobijene rezultate uporedili sa temperaturnim obrascem u okruženju ispitanika, došli su do zaključka da se epigentski sat „pomera” brže kod stanovnika iz toplijih podneblja, i to bez obzira na to da li vežbaju, puše ili konzumiraju alkohol.
Za razliku od životnih navika koje nemaju nikakav uticaj na starenje ćelija izazvano toplotom, ono što jeste bitan faktor – pored samih temperatura – jeste i vlažnost vazduha.
Što je ona veća, to su veći i izazovi. U vlažnim uslovima znoj isparava sporije što smanjuje našu sposobnost da se rashladimo.
„Radi se zaista o kombinaciji toplote i vlage, posebno za starije ljude jer se oni ne znoje na isti način”, naglasila je jedna od autora studije, Dženifer Ailšir.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
Planeta se od predindustrijskog doba zagrejala za 1,2 °C što je praćeno učestalijim toplotnim talasima širom sveta, kao i učestalijim obaranjem rekorda za najtopliji dan, mesec i godinu.
Ekstremne vrućine predstavljaju ogromnu opasnost za zdravlje i živote ljudi, ali izgleda da uticaji sežu i dalje od onih dobro poznatih: povećana biološka starost – opisana u novom naučnom radu – povezuje se sa većim rizikom rizikom od bolesti i umiranja.
Pored toga što bi trebalo da zauzdamo dalje globalno zagrevanje, naučnici navode i niz mera prilagođavanja kojima bi se starija populacija rasteretila negativnih posledica rastućih temperatura. To su pre svega povećanje udela zelenila u gradovima, sadnja drveća i implementacija specijalno dizajnirane infrastrukture za otpornost na vrućine.
U suprotnom, klimatske promene će u narednim decenijama postajati sve veća pretnja po starije stanovništvo, a koje već sada spada u ugrožene grupe.
