Foto: Flickr / Anatoly Bortnikov
Izveštaj, predvođen Univerzitetom Oksford, otkriva da svet uskladišti dve milijarde tona ugljenika iz atmosfere godišnje. Trenutno se 99,9% te količine pripisuje šumama, dok sistemi za skladištenje ugljenika za sada zauzimaju mali udeo.
Ugljenik se u šumama pohranjuje u zemljištu, grmlju i drveću.
Samim tim, pored smanjenja potrošnje fosilnih goriva, inovacija i obnovljivih izvora, pošumljavanje igra ključnu u usporavanju klimatskih promena.
A nova studija međunarodnog tima istraživača, objavljena u časopisu Frontiers in Forest and Global Change, otkriva kako možemo da se unapredi skladištenje gasa koji zagreva planetu u šumama.
Ključ je u mešovitim šumama, koje su i 70% efikasnije u odnosu na monokulturne u skladištenju ugljenika. Razlog za to krije se u većoj sposobnosti za njegovo pohranjivanje ako na jednom mestu raste ili se sadi više različitih vrsta sa komplementarnim osobinama.
Ali benefiti šumske raznolikosti idu i dalje od toga: šume sa više vrsta su otpornije na štetočine i bolesti, i bolje u pružanju ekosistemskih uslova. Dodatno, veće je i bogatstvo biodiverziteta.
Istraživači su analizirali studije koje su direktno upoređivali skladištenje ugljenika u šumama sa više vrsta nasuprot onim sa jednom od 1975. godine. Dobijene rezultate kombinovali su sa prethodno neobjavljenim podacima iz globalne mreže koja proučava diverzitet drveća.
Vodeća autorka meta-analize, istraživačica Emili Vorner, rekla je: „Želeli smo da objedinimo i procenimo postojeće dokaze kako bismo utvrdili da li diverzifikacija šuma rezultuje u benefitima za skladištenje ugljenika.”
Odgovor na njihovo naučno pitanje je: da, diverzifikacija šuma rezultuje u benefitima za skladištenje ugljenika. Nadzemne zalihe ugljenika u mešovitim šumskim sastojinama bile su 70% više nego u monokulturnim.
Ali bolje performanse šuma sa više različitih vrsta drveća tu ne staju: ako se uporede sa komercijalnim šumama sa jednom vrstom, uzgajanom zbog visokih prinosa, mešovite šume skladište 77% više ugljenika.
Broj vrsta u mešovitim šumama, obuhvaćenim istraživanjem, kretao se u rasponu od dve do šest. Naučnici su došli do zaključka da su šume sa četiri vrste najjefikasnija skladišta ugljenika. Jedna takva kombinacija sastojala se od širokolisnih stabala kakva se mogu naći širom Evrope.
Šumske sastojine sa dve vrste demonstrirale su 35% veću moć skladištenja ugljenika. Dok šume sa šest vrsta drveća nisu pokazale jasne pozitivne efekte u poređenju sa monokulturama.
KLIMA101 NEDELJNI NEWSLETTER
„S obzirom na to da se pojačava zamah za sadnju stabala, naša studija ističe da bi šume sa mešovitim vrstama povećale skladištenje ugljenika, uporedo sa drugim prednostima diverzifikacije zasađenih šuma”, kazala je saradnica na meta-analizi, Suzan Kuk-Paton.
Prema mišljenju istraživača, njihova saznanja su posebno relevantna za upravljače šumama. Međutim, oni upozoravaju na moguće manjkavosti njihovog rada koje se pre svega tiču ograničene dostupnosti relevantnih studija, posebno kada je reč o studijama starijih šuma i šumskih sastojina sa većom raznovrsnošću.
„Hitno je potrebno da se dalje istraži kako se prednosti skladištenja ugljenika, poreklom iz diverzifikkacije, menjaju u zavisnosti od faktora kao što su lokacija, korišćene vrste i starost šume”, poručila je Emili Vorner.
